Noc Bibliotek… z nocowaniem!

Doświadczenia i rady bibliotekarki, jak zorganizować noc z nocowaniem w bibliotece. Wiele pomysłów na nocne wydarzenia. Noc spędzona w bibliotece to będzie niezapomniane przeżycie – choć to spore wyzwanie organizacyjne, bardzo zachęcamy!

Biblioteka to zwykle miejsce w swojej dzielnicy, miejscowości znane, a przez to z potencjałem, który można i należy wykorzystać. Moje wieloletnie doświadczenie pracy w bibliotece pokazuje, że lokalne instytucje, stowarzyszenia, fundacje i firmy z chęcią włączają się one w organizację tego typu przedsięwzięć. Warto do nich dotrzeć, by nawiązać życzliwe kontakty. Zaprzyjaźniona piekarnia przekazuje słodkie rogaliki, by mole książkowe nie były głodne podczas nocnego spotkania. Aktorzy – amatorzy z ogniska teatralnego działającego w ośrodku kultury nigdy nie odmówili udziału w akcji (wcielają się w książkowe postaci, czytają na głos). Wykorzystajmy talenty i predyspozycje czytelników, przyjaciół biblioteki i pracowników, by razem się uczyć i bawić. Wokół wspólnej idei, czyli promocji czytelnictwa, budujemy przestrzeń do swobodnej wymiany myśli, rozmów o ważnych dla każdego książkach i dyskusji o wartościach. Daje to wszystkim poczucie, że razem robimy coś naprawdę ważnego i pożytecznego.

RODO i nie tylko – czy jest się czego bać?

RODO stało się powszechnym i skutecznym straszakiem dla wszystkich. Zupełnie niepotrzebnie. Wystarczy znajomość podstawowych przepisów. Noc Bibliotek to duże przedsięwzięcie, dlatego trzeba szczegółowo zaplanować kolejne działania. Zacznijmy od właśnie od ochrony danych osobowych. Bibliotekarze i dyrektorzy szkół/bibliotek dokładają wszelkich starań, by skutecznie chronić dane czytelników. Przesłanką legalizującą ich przetwarzanie jest realizacja uprawnienia lub obowiązku wynikającego z przepisu prawa (art. 23 ust. 1 pkt 2 ustawy o ochronie danych osobowych). Przypomnijmy: nie jest wskazane, a wręcz źle widziane przez GIODO występowanie do czytelnika o zgodę na przetwarzanie jego danych osobowych, jeśli istnieje inna przesłanka legalizująca ich przetwarzanie. Wystarczy podpis akceptujący regulamin biblioteki i deklarujący chęć korzystania z zasobów biblioteki (bardzo często biblioteki do aktualnych regulaminów po prostu dodawały rozdział Informacja o zasadach przetwarzania danych osobowych). Jeżeli natomiast zbierane dane mają służyć do innych celów (np. adres poczty elektronicznej do powiadamiania o wydarzeniach), należy znaleźć inną przesłankę legalizującą przetwarzanie. Uwaga! Warunkiem zgodnego z prawem przetwarzania danych osobowych przy organizacji m.in. warsztatów, konferencji, konkursów i akcji jest również spełnienie odpowiednich przesłanek legalizujących. Wśród nich znajduje się zgoda osoby, której dane dotyczą. Często pojawiają się pytania: czy zgoda jest obowiązkowa, jak prawidłowo sformułować klauzulę zgody, czy „checkbox” wystarczy?

Tak. Zgoda jest obowiązkowa, a forma jej uzyskania dowolna. Możemy otrzymać ją w formie maila, w formie pisemnej lub jako „checkboxa” w internetowym formularzu (ten również powinien być archiwizowany). Zgoda powinna zawierać tzw. klauzulę informacyjną, cel przetwarzania oraz być odrębnym i dobrowolnym oświadczeniem woli. WAŻNE: nie wystarczy jeden podpis, by załatwić wszystko – potrzebujemy oddzielnej zgody na udział w wydarzeniu, oddzielnej na wykorzystanie wizerunku. Oczywiście mogą być one zawarte w jednym formularzu. W przypadku osoby niepełnoletniej wymagana jest zgoda rodzica/opiekuna nie tylko na przetwarzanie danych osobowych, ale także na sam udział w wydarzeniu.

WZÓR (załącznik nr 1)

Wielu bibliotekarzom sen z powiek spędza kwestia bezpieczeństwa. Pamiętajcie, że pierwszą czynnością jest powiadomienie dyrektora szkoły/biblioteki o planach zorganizowania nocnej akcji. Potem postępujemy zgodnie z przepisami BHP. W myśl prawa, imprezy do 50 osób nie muszą być zgłaszane do Państwowej Straży Pożarnej i innych służb (wymagania dotyczące organizacji imprez powyżej 50 uczestników znajdziemy na stronie: www.straz.gov.pl). Oczywiście, naszym obowiązkiem jest zadbać o bezpieczeństwo uczestników (sprawdzenie gaśnic, przygotowanie dróg ewakuacji i in.). Punktem wyjścia powinno być zawsze określenie liczby uczestników (zarówno ze względów bezpieczeństwa, jak i organizacyjnych).

Planujemy!

Określenie możliwości lokalowych pozwoli uniknąć chaosu – przecież ma to być noc niezwykła, atrakcyjna i wygodna. Pomyślcie, ile osób będzie mogło wygodnie usiąść. Najlepiej zrezygnować z krzeseł – koce, materace, śpiwory i poduszki są wygodniejsze i … zdecydowanie mniej oficjalne. Jeśli planujecie zajęcia plastyczne lub ruchowe, zastanówcie się, czy wygospodarujecie odpowiednią przestrzeń, by je przeprowadzić. Przemyślcie, jakiego rodzaju zajęcia chcecie przeprowadzić i co będzie potrzebne (sprzęt elektroniczny, gry planszowe, kolorowanki, karty pracy). Nie warto odkładać tego na ostatnią chwilę. Podczas nocnego maratonu czytania musimy też zadbać o oświetlenie. Tu przewodnikiem powinien być zdrowy rozsądek. By stworzyć magiczny nastrój, nie potrzebujemy tradycyjnych świeć. Doskonale sprawdzają się świeczki i lampiony LED. Uczestnicy przynoszą ze sobą latarki (a nawet czołolatarki!) i czytanie nie sprawia problemu. Śmiechom nie ma końca, gdy nagle rozlega się ciche chrapanie – to sygnał do spaceru lub ćwiczeń ruchowych. Na stronie internetowej biblioteki podajcie, co należy przynieść ze sobą. Najwięksi zapaleńcy potrafią przyjść z ekwipunkiem godnym obozu harcerskiego!

Pamiętajcie o regulaminie! Precyzyjnie opracowany regulamin (zgodny z regulaminem akcji dostępnym na stronie www.nocbibliotek.org ) pomoże uniknąć wielu problemów i zbędnych pytań. Powinien on zawierać informacje o organizatorze, cele akcji, jej adresatów, termin i czas trwania. Określcie też zasady, na jakich można wziąć udział w wydarzeniu. Na koniec warto przygotować też anonimową ankietę ewaluacyjną. Odpowiedzi uczestników na kilka prostych pytań dadzą jasny obraz tego, co nam się udało, a nad czym musimy jeszcze popracować. Oto kilka przykładowych pytań:

– Czy udział w akcji NOC BIBLIOTEK spełnił Twoje oczekiwania?

– Co Ci się najbardziej podobało?

– Co należy poprawić? (propozycje)

– Czy weźmiesz udział w przyszłorocznej edycji?

BANK POMYSŁÓW

Pomysłowość bibliotekarzy i czytelników nie zna granic, ale niesie ze sobą pewne ryzyko. Uważajmy, by nie wpaść w tzw. pułapkę przesytu! Więcej nie zawsze znaczy lepiej. Planujmy rozsądnie, by noc nie przebiegała w tempie olimpijskiego biegu na 100 m. Ustalmy temat spotkania, jego myśl przewodnią, a następnie stwórzmy harmonogram lub scenariusz. Oto kilka inspirujących pomysłów:

Głosujemy! Wybieramy!	Przeprowadzane odpowiednio wcześnie głosowanie – spośród kilku propozycji czytelnicy wybierają książkę, którą będziemy czytać na głos. Głosowanie może odbywać się w siedzibie biblioteki, może też mieć formę elektroniczną.
Maraton czytania	Głośne czytanie książki w formie sztafetowej (przekazujemy sobie z rąk do rąk). Mile widziane zaangażowanie różnych pokoleń, zwolenników różnych gatunków literackich, itp.
Książka czy film? – debata	Debata prowadzona przez bibliotekarza dotycząca wybranej książki i jej adaptacji filmowej (informacje należy wcześniej zamieścić na stronie biblioteki, aby uczestnicy mogli się przygotować).
Arteterapia, czyli terapia przez sztukę	Warsztaty prowadzone przez zaproszonego artystę/nauczyciela plastyki. Pod czujnym okiem fachowca wykonujemy ilustracje, okładki książek, rzeźby, projektujemy ekslibris, itp.
Literacki Doradca Smaku	Propozycja dla najmłodszych. Dzieci pod okiem opiekuna opracowują przepis na dobrą książkę i swoje propozycje zapisane na kolorowych kartkach wrzucają do wielkiego i dymiącego gara.
Nocny bookcrossing	Przygotowane w łatwo dostępnym miejscu stoisko wymiany książek.
Jestem ą, ę! Dyktando z nagrodami	Zabawne dyktando naszpikowane trudnościami ortograficznymi.
Manekin challenge	Zabawa w zastyganie i udawanie manekinów – wystarczy pomysłowy reżyser z telefonem komórkowym i pamiątkowy film gotowy.
Drużynowy turniej SCRABBLE	Dzięki grze drużynowej wystarczy mniej zestawów gier i jest o wiele zabawniej.
Dziecięce lektury…	Opowieści dziadków i rodziców (specjalnie przygotowany wygodny fotel).
Aaa, kotki dwa…- ulubione usypianki	O swoich ulubionych „usypiankach” opowiadają dzieci i dorośli.
Nagrywamy audiobooka!	Świetna zabawa wymagająca jednak nieco zachodu. Należy przygotować tekst do czytania z podziałem na role, instrumenty/ przedmioty do naśladowania dźwięków, sprzęt nagrywający.
Literackie kalambury	Zabawa z podziałem na 2 drużyny, które losują przygotowane wcześniej hasła (tytuły książek, bohaterowie literaccy, autorzy, przysłowia) i prezentują je w formie pantomimy lub rysunku.
Milionerzy	Uproszczona wersja popularnego turnieju. Wybieramy zawodnika, który ma do dyspozycji nadmuchane koło ratunkowe (raz może skorzystać z podpowiedzi kogoś z publiczności). Pytania losowane są ze szklanej kuli i dotyczą zagadnień humanistycznych.
Konkurs na plakat reklamujący Noc Bibliotek	Zajęcia plastyczne w parach lub grupach. Projektujemy plakat z hasłem V edycji Znajdźmy wspólny język.
Lekcja żywej historii	Spotkanie z członkami historycznej grupy rekonstrukcyjnej (prezentacja mundurów, broni, wyposażenia).
Teatr uczy nas żyć…	Spotkanie z aktorami – amatorami; lekcja recytacji
Drama na świeżym powietrzu	Sposób na rozbudzenie w środku nocy. Drama wykorzystuje spontaniczną, właściwą naturze człowieka, ekspresję aktorską oraz skłonność do naśladownictwa i zabawy.
Rodzinny Pakiet Podróżny	Opracowujemy w parach/grupach zestawy pakietów czytelniczych dla całej rodziny (co warto zabrać na wakacje).
Sesja zdjęciowa	Sesja z udziałem profesjonalnego fotografa ( z książkami lub w strojach bohaterów literackich). Proste a efektowne!
Witajcie w naszej bajce!	Finał ogłoszonego wcześniej konkursu dla dzieci na najpiękniejszy i najbardziej oryginalny baśniowy kostium z ekologicznych materiałów. Rozdanie nagród oraz pokaz mody.

Monika Rzepecka – nauczyciel bibliotekarz

w Szkole Podstawowej im. Marii Konopnickiej w Gąbinie

Załącznik nr 1

__________________________

miejscowość, data

Zgoda rodzica/prawnego opiekuna na udział dziecka w akcji NOC BIBLIOTEK organizowanej przez ………………………………………

Podanie danych jest dobrowolne, lecz uczestnictwo w akcji bez ich podania nie jest możliwe. Dane są chronione z najwyższą starannością zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa i nie są udostępniane innym odbiorcom.

Wyrażam zgodę na udział mojego dziecka …………………………………(imię i nazwisko) w akcji NOC BIBLIOTEK w siedzibie …………………………… (miejsce), która odbędzie się …………………………… (data, godziny). Akceptuję warunki regulaminu podanego przez Organizatora.

Oświadczam, że nie ma przeciwwskazań zdrowotnych do udziału dziecka w akcji NOC BIBLIOTEK.

Warunki powrotu do domu (właściwe zaznaczyć):

Zobowiązuję się osobiście odebrać dziecko.
Dziecko wróci do domu pod opieką……………………..……..(dane osoby odbierającej dziecko).
Biorę odpowiedzialność za samodzielny powrót dziecka do domu.

__________________________________

Podpis rodzica/opiekuna oraz nr telefonu

___________________________________________________________________________

Wyrażam zgodę na wykorzystanie wizerunku mojego dziecka ………………………….. (imię i nazwisko) do promocji akcji (strony www, Fb biblioteki, siedziba biblioteki) z zachowaniem anonimowości danych osobowych dziecka.

__________________________________

Podpis rodzica/opiekuna