Domusie, gradła, papierniki, czyli sprzęty i miejsca w domu

Scenariusz warsztatu wokół domu jako miejsca – wnętrz, otoczenia, ulubionych zakamarków oraz przedmiotów.

Wszędzie dobrze, ale w domu najlepiej. Co sprawia, że tak jest? Oczywiście bliscy, ale też nasze ulubione przedmioty i miejsca. Na tym warsztacie skupimy się na nich.

Ćwiczenie 1

Z dusią na siedziołku w kapciapie

Dusia – ulubiona poduszka, gradło – radio, leżko – łóżko, siedziołek – taboret, siedziesło – krzesło, kapciapa – garderoba. To słówka określające sprzęty i miejsca w domu uczestników warsztatów programu DoMowy. Przywołaj miejsca w swoim domu lub jego otoczeniu, które uważasz za wyjątkowe, ważne, bliskie, w których czujesz się najlepiej. Gdzie one są? Jak wyglądają? Co się w nich znajduje? Jak i z kim spędzasz tu czas? Poszukaj jednego słowa dla określenia każdego z tych miejsc. A może to ulubione sprzęty czy inne przedmioty sprawiają, że czujesz się tu u siebie? Podaj ich nazwy.

Ćwiczenie 2

Wannolotem przez wyobraźnię

Uruchom wyobraźnię i zastanów się nad potrzebami swoimi i domowników. Wymyśl, jakie nieistniejące sprzęty albo miejsca przydałyby się w waszym domu? Może połączenie wanny i samolotu? Albo roweru i stołu? Wyobraź je sobie, a następnie wymyśl ich nazwy.

Ćwiczenie 3

Wihajster

Niemiecki Wieheisster? Co to jest? Poszukajmy słówek, których określenia ich do końca nie określają. W zakamarkach domu mamy ich zwykle wiele. Durnostojki, bibeloty, łapacze kurzu… Jak u was wyglądają? Co spełnia taką rolę? I przede wszystkim: jak na nie mówicie? A jak inni? Przywołajcie jak najwięcej określeń.

Ćwiczenie 4

Żyrandolu, ratuj

Celem ćwiczenia jest nazwanie znanego nam i widzianego co dzień świata na nowo. Wróćmy do zmysłowego odczuwania, determinującego określanie rzeczy. Zerwijmy ze stereotypami i poszukajmy alternatywnych określeń np. na: stół, krzesło czy lampę, odnosząc się do ich funkcji i jak najlepiej je wyrażając.

Ćwiczenie 5

Smak drzwi

Podziel grupę na podgrupy. Każdej rozdaj jedno określenie rzeczy czy miejsca z poprzedniego ćwiczenia na wydrukowanej kartce oraz poniższą tabelkę.

Każda  z grup wpisuje do tabelki swoje skojarzenia związane z otrzymanym słowem, odnoszące się wyłącznie do zmysłów. Mogą pojawić się różne abstrakcyjne oraz uruchamiające wyobraźnię zestawy – jak smakują drzwi? jakie dźwięki wydaje okno? Jak pachnie lampa?

Ćwiczenie 6

Żywiczny skrzypiak

W ostatecznym zadaniu każda z grup ma za zadanie stworzyć alternatywne nazwy znanych przedmiotów. Powinna przygotować przynajmniej dwie z nich, a każda z nowych form:

1. składa się przynajmniej z dwóch słów zaczerpniętych z dwóch różnych zmysłów/części tabeli np. żywiczny, skrzyp,
2. składa się na zestaw rzeczownik + przymiotnik; jeśli w grupie znajdują się nieco starsze dzieci, które znają podstawy gramatyczne, możesz im to powiedzieć.

Powinny powstać fantazyjne oraz innowacyjne nazwy w stylu: “Żywiczny skrzypiak” albo “Skrzypiąca żywica”, równouprawnione są neologizmy.

W podsumowaniu pozwól grupom przeczytać wszystkie neologizmy, pozwól im mieć z tego frajdę oraz przyjemność. W ramach podsumowania, zwróć uwagę na mechanizm tworzenia alternatywnych określeń. Jeśli nie znamy czy nie pamiętamy słów, sięgamy do zmysłów oraz języka, próbujemy nazwać świat na nowo. Czasem może mieć to formę takich warsztatów, a czasem dzieje się tak, kiedy jesteśmy małymi dziećmi i dopiero uczymy się nazywać otoczenie.